Tworzony od 90 lat Polski Słownik Biograficzny będzie miał drugą serię
29 stycznia 2024, 16:39Jeden z największych i najważniejszych projektów naukowych polskiej humanistyki, Polski Słownik Biograficzny (PSB), ukazuje się od 1935 roku. Pracują nad nim naukowcy z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Przez ostatnich 90 lat pracowało przy nim ponad 4000 specjalistów z kraju i zagranicy. Od 2022 roku tworzona jest lista haseł, które znajdą się w serii uzupełniającej słownika. Projekt zbliża się do końca, a na liście znajdzie się 30 tysięcy haseł.
Bolero mózgu i rzeczywistości
8 kwietnia 2008, 08:31Anne Adams to kanadyjska artystka, która namalowała obraz Rozwikływanie bolera (w angielskim mamy do czynienia z grą językową, ponieważ tytuł Unravelling Boléro nawiązuje także do nazwiska autora utworu Maurice'a Ravela). Ukończyła swoje dzieło w 1994 r., nie wiedząc, że dokumentuje pierwsze objawy choroby neurodegeneracyjnej, a mianowicie pierwotnej afazji postępującej (ang. primary progressive aphasia, PPA). Co ciekawe, w momencie tworzenia utworu kompozytor cierpiał dokładnie na tę samą chorobę (Brain).
Nie taki ułamek straszny...
9 kwietnia 2009, 10:04Mózg dorosłej osoby odkodowuje ułamki automatycznie, bez udziału świadomości. Okazuje się, że w bruździe śródciemieniowej i korze przedczołowej, które uczestniczą w przetwarzaniu liczb całkowitych, istnieją też neurony wyspecjalizowane w reagowaniu na określone liczby ułamkowe (The Journal of Neuroscience).
Test paskowy na grupę krwi
3 czerwca 2010, 11:23Naukowcy opracowali pierwszy prototypowy test papierkowy do oznaczania grupy krwi, który działa na podobnej zasadzie jak dobrze wszystkim znany papierek lakmusowy. Jest bardzo tani: twórcy wspominają o kilku pensach, co przekładałoby się na kilka groszy. Wynik poznaje się po paru chwilach. Wystarczy umieścić na pasku kroplę krwi.
Chopin miał omamy przez padaczkę?
25 stycznia 2011, 11:39Fryderyk Chopin cierpiał na regularnie pojawiające się halucynacje wzrokowe. Naukowcy, którzy właśnie opublikowali artykuł na ten temat w Medical Humanities, uważają, że działo się tak z powodu padaczki wywodzącej się z płata skroniowego.
Prąd bez kabli coraz bliżej
9 lutego 2012, 14:49Przed pięcioma laty informowaliśmy o stworzeniu przez Massachusetts Institute of Technology technologii bezprzewodowego przesyłania prądu - Witricity. Teraz firma o tej samej nazwie zapowiada, że jej pierwsze urządzenia trafią na rynek jeszcze w bieżącym roku.
Szybka ewolucja starożytnego Egiptu
4 września 2013, 18:15Starożytny Egipt jako państwo powstał się w ciągu zaledwie kilkaset lat. Wyewoluował znacznie szybciej niż dotychczas przypuszczano. Egipt pojawił się na światowsj scenie przed pięcioma tysiącami lat. Było to pierwsze państwo ze ściśle określonymi granicami, zorganizowanym kultem religijnym, scentralizowaną administracją i rozwiniętym rolnictwem
Ruch, nie dieta, wzmacnia kości
23 grudnia 2014, 12:19Od czasu wynalezienia rolnictwa ludzki szkielet stał się lżejszy i bardziej podatny na uszkodzenia. To wynik zmiany trybu życia, gdyż społeczeństwa rolnicze poruszają się mniej niż społeczeństwa łowców-zbieraczy.
Fale grawitacyjne już po 10 milionach lat
6 września 2016, 11:06Gdy zderzą się dwie galaktyki dochodzi do połączenia się ich czarnych dziur i pojawienia się fal grawitacyjnych. Naukowcy z Uniwersytetu w Zurichu obliczyli, że fale takie pojawiają się 10 milionów lat po połączeniu się galaktyk - czyli znacznie szybciej niż przewidywano
Zdestabilizowanie cyklu obiegu węgla może oznaczać początek masowego wymierania
2 października 2017, 12:13Przez ostatnich 540 milionów lat Ziemia doświadczyła 5 okresów masowego wymierania. Z każdym z nich związane było odwrócenie cyklu węglowego, w ramach którego węgiel z atmosfery trafia do oceanów. Proces odwrócenia cyklu węglowego może rozpoczynać się przez tysiące lub miliony lat. Ale za każdym razem zbiegał się on czasowo z masowym wymieraniem gatunków.
